เคยเห็นถังดับเพลิงไมครับ อย่างน้อยก็น่าจะเคยเห็นตามสถานที่สำคัญต่างๆ หรือห้างสรรพสินค้า หรือแม้แต่รถโดยสาร (บางคัน)

แล้วเคยดูคำอธิบายข้างถังดับเพลิงไหมครับ ถ้าคุณลองอ่านดู จะพบว่าถังดับเพลิงนั้นไใช้ดับไฟได้แค่บางประเภทเท่านั้น ซึ่งการใช้ถังดับเพลิงกับไฟผิดประเภท สามารถก่อให้เกิดอันตรายมากกว่าช่วยบรรเทาสถานการณ์

ต่อไปลองมาดูประเภทของไฟไหม้กันว่ามีอะไรบ้าง

1. Class A Fire คือไฟไหม้ทั่วไป คือเกิดเหตุไฟไหม้บนผิววัสดุติดไฟทั่วไป เช่น ไม้ เสื้อผ้า ยาง และพลาสติกบางประเภท ซึ่งไฟประเภทนี้สามารถใช้น้ำในการดับไฟได้ รวมถึงถังดับเพลิงทั่วไปก็ใช้ดับไฟประเภทนี้ได้เช่นกัน
2. Class B Fire คือไฟไหม้บนของเหลวที่ติดไฟได้ เช่น น้ำมันเชื้อเพลิง ไฮโดรคาร์บอน หรือสารละลายเคมีต่างๆ รวมถึงก๊าซไวไฟชนิดต่างๆ ด้วย ซึ่งไฟประเภทนี้อาจมีการระเบิดได้ วิธีการดับไฟประเภทนี้คือ หาต้นตอของแหล่งเชื้อเพลิงแล้วทำการตัดแหล่งเชื้อเพลิงนั้น เช่น ท่อน้ำมันที่รั่ว ท่อก๊าซที่รั่ว เป็นต้น แล้วจึงทำการดับไฟ โดยการตัดปฏิกิริยาลูกโซ่ของสารเคมี โดยใช้สารเคมีแห้ง เช่น Halon หรือใช้โฟมดับเพลิง ซึ่งจริงๆ แล้วถังดับเพลิงทั่วไปก็จะใช้สำหรับดับเพลิง Class A และ Class B นั่นเอง สำหรับการใช้น้ำดับเพลิงประเภทนี้เป็นสิ่งที่ควรหลีกเลี่ยง เพราะอาจทำให้ไฟขยายวงกว้างขึ้น (นึกภาพเวลาทำผักบุ้งไฟแดงก็ได้ครับ เค้าจะสาดน้ำลงไปในกระทะให้ไฟลุกพรึ่บ) อนึ่ง สาร Halon ถูกสั่งห้ามใช้ในปัจจุบัน เพราะพบว่าเป็นสารที่ทำลายชั้นโอโซนในบรรยากาศ
3. Class C Fire คือไฟไหม้ที่เกิดจากไฟฟ้า หรืออุปกรณ์ไฟฟ้า ซึ่งแน่นอนว่าไฟประเภทนี้ไม่สามารถใช้น้ำได้ (โดนไฟช็อตตายพอดี) วีธีรับมือ คือต้องหาทางตัดแหล่งไฟฟ้าให้ได้ก่อน เมื่อสามารถตัดแหล่งไฟฟ้าได้แล้ว ก็สามารถดับไฟประเภทนี้ได้เช่นเดียวกับ Class A Fire อย่างไรก็ตาม ไฟประเภทนี้สามารถดับได้ทันที หากใช้สารดับเพลิงที่เหมาะสม เช่น CO2 และ FM-200
4. Class D Fire คือไฟไหม้บนสสารที่เป็นโลหะ  เช่น อลูมิเนียม แม็กนีเซียม โซเดียม ฯลฯ ซึ่งไฟประเภทนี้จะมีอุณหภูมิสูงมาก (อาจถึง 1000 องศาเซลเซียส) และยังมีเปลวไฟน้อยมาก จนสังเกตเห็นได้ยาก การใช้น้ำดับไฟประเภทนี้เป็นสิ่งที่ห้ามเด็ดขาด วิธีเดียวในการดับไฟคือใช้สารดับไฟที่เหมาะสม โดยทั่วไปจะใช้ ผงโซเดียมคลอไรด์ หรือ ผงแกรไฟต์ ในการดับไฟ

คราวนี้คงจะทราบกันแล้วว่า ไฟไหม้แต่ละประเภทไม่ได้เอาน้ำดับได้เหมือนกันหมด รวมถึงถังดับเพลิงตามอาคารต่างๆ ก็ไม่ได้ใช้ดับไฟได้ทุกประเภทเช่นกัน การดับไฟผิดประเภท นอกจากจะไม่ช่วยให้ไฟมอดลง ยังจะเป็นอันตรายต่อชีวิตได้อีกด้วย

Credit: Fire Chief (PC Game) และ http://en.wikipedia.org/wiki/Fire_classes